dinsdag 15 april 2008

Monumenten in kaart gebracht (de Ware Tijd - 15/04/08)

Photobucket

Paramaribo - Deze maand is er een poster verschenen onder de titel De Monumenten van Paramaribo. Initiatiefneemster, architecte en ontwerpster van de poster Aimeé de Back wil met de publicatie in de eerste plaats een document verspreiden dat de huidige situatie van de monumentale gebouwen weergeeft.

De poster toont een plattegrond van de binnenstad waarop alle monumenten zijn gemarkeerd. Een compleet foto-overzicht vervolledigt de fraai ogende full-color publicatie die te koop zal worden aangeboden op verschillende plaatsen in de stad. De Back is er zich van bewust dat de poster geen garantie biedt voor een beter beheer van de gebouwen. “De opzet is een eerste stap tot beter beheer te maken. En dat begint volgens mij bij het aanzetten van de mensen tot het bezoeken van de gebouwen. Als de belangstelling groter wordt, dan zullen fondsen sneller geneigd zijn het beheer en de renovatie van gebouwen te financieren.”

Er staan 229 gebouwen monumenten op de poster. Deze lijst is gebaseerd op de in 1999 opgestelde Monumentenlijst. “Veel gebouwen zijn in slechte staat en hebben dringend onderhoud en beter beheer nodig”, zegt De Back. “Gebouwen die in particuliere handen zijn, zoals de Waag aan de Waterkant en het voormalige bisdom in de Henck Arronstraat, zijn er vaak beter aan toe dan overheidsgebouwen. Dit is ook logisch want de overheid heeft hier wel andere zorgen aan het hoofd.”

De poster is dus een aanzet naar het behoud van de monumenten. Deze maand verschijnt de poster, vooral bedoeld voor toeristen, maar in augustus zal een uitvouwbare kaart verschijnen. Deze kaart richt zich meer op scholieren en inwoners van Paramaribo. Na de verschillende initiatieven die de interesse moeten vergroten, hoopt De Back dat de nodige renovaties en opknapbeurten kunnen gebeuren. “Gelukkig is er een groeiende belangstelling en zijn er alvast enkele lovenswaardige projecten aan de gang. Zo is het instortingsgevaar van de Petrus en Paulus Kathedraal eindelijk geweken nu er na een jarenlange verwaarlozing een grondige restauratie aan de gang is. Dit is een zeer inspirerend voorbeeld”, alsnog De Back.

- Bart Vanduyver

3 opmerkingen:

Anoniem zei

Den Haag - Ston Oso, is niet zoals algemeen door de Surinaamse dagbladen wordt aangemerkt zijnde 250 jaar oud. Het gebouw, althans de ruine daarvan, is minder dan 200 jaar oud. Het bouwjaar is tussen 1776 en 1810.
Voor verdere detail kunt u mailen naar: Asruf Muradin
Asruf@hijaz.de

Daphne zei

Volgens Volder's "Bouwkunst in Suriname" is Ston Oso omstreeks 1800 gebouwd. In een artikel van de Ware Tijd beweert de architect Wim Polman dat het gebouw uit 1752 dateert.

Voor meer info click op onderstaande link:
http://bouwkundestudenten.blogspot.com/search/label/ston%20oso

Anoniem zei

Opinie: "Ston Oso / Zwarte Hof"
Monday 21 April 2008
Paramaribo - Ston Oso staat op de hoek van de Dr. Sophie Redmondtraat en Zwartenhovenbrugstraat. Door verwaarlozing is alleen maar een ruïne overgebleven van het eens zo statig pand. De bewogen geschiedenis van het gebouw is vaker kort beschreven in Surinaamse dabladen. Ston Oso wordt vaak op 250 jaar oud geschat.

Dat is een beetje aan de hoge kant. De ruïne is minder oud dan gedacht. Desgevraagd deelde de directeur van Stichting Gebouwd Erfgoed Suriname, de heer Stephen Fokke, mij mede dat het gebouw tussen 1800 en 1810 moet zijn gebouwd. Hij zei verder dat er op die plek in 1782 een klein huisje stond. Er is ook een transactie geweest in 1810, betreffende een pand op dat perceel, waarbij er een koopsom werd betaald van f 7.500, voor die tijd een enorm bedrag, dat alleen gevraagd kon worden voor een groot huis. Dat brengt de ouderdom van het pand op ongeveer 200 jaar oud.

Er is veel gesteggel geweest eer het pand door de erfgenamen aan de overheid werd overgedragen. Het ligt in de lijn der verwachtingen dat het ernstig vervallen gebouw zal worden gerestaureerd. Naar blijkt is er een rotonde geprojecteerd op de kruising ter plaatse, waarschijnlijk ligt Ston Oso in de buitenste cirkel van die rotonde. Er was ophef onderling tussen de erfgenamen, daarom heeft het zo lang geduurd om het perceel terug te zetten in de boezem van de staat. De erfgenamen hebben intussen de Ston Oso geruild tegen een stuk domeingrond. Er bestaan een paar plannen om het pand te restaureren en een slavernijmuseum daarin te vestigen.

De restauratie is gecalculeerd op 3 miljoen euro. In het Zwarte Hof, zoals het pand ook wel wordt genoemd, werden tot 1830 rechtszaken behandeld tegen slaven die de wet overtraden. Buurtbewoners beweren dat het er spookt, de geesten van de ter dood veroordeelde slaven zouden er ronddolen. Men durft het pand niet te betreden daar de geesten van de veroordeelde slaven onheil brengen. Ston Oso was tot laatst toe een toevluchtoord voor daklozen in Paramaribo. De vele zwervers die gebruikt maakten van de ruïne zijn in het minst niet bang geweest voor geesten, er werd zelfs gekookt tussen de muren.

Ston Oso is gebouwd in een tijd waarin er normaliter met hout werd gebouwd in Paramaribo, baksteen werd er amper gebruikt om een heel gebouw mee te bouwen, hooguit de fundering zoals te zien bij andere uit hout opgetrokken gebouwen met een bakstenen fundering in de historische binnenstad. Het gebouw was een uitzondering op die regel. Het hoe en waarom daarvan is ongewis. Het monument heeft de volgende bestemmingen gekend: woonhuis, gerechtshof, levensmiddelenzaak en fotostudio. Na de laatste bedrijvigheid lieten de eigenaren het gebouw aan de grillen van de natuur over.

Ston Oso toen nog in goede staat

Het gestaakte onderhoud heeft het pand langzaam doen vervallen tot wat het nu is. Het dak van het pand is inmiddels helemaal verdwenen, gedeeltelijk staan de muren er nog. Veel bakstenen van het pand zijn meegenomen. Sommige delen van het pand zijn opgeslagen door de Stichting Gebouwd Erfgoed Suriname, de UNESCO schrijft voor dat originele delen van het pand worden gebruikt bij restauratie. Vanaf 1830 is het pand in verschillende particuliere handen geweest, als laatste werd het in 1949 eigendom van de familie Tjon Joe Tjoen, De familie begon een fotozaak in Ston Oso.

De fotozaak liep niet best en werd gesloten. Vanaf de sluiting is het pand niet meer onderhouden en van een verkoop wilden de erfgenamen niets weten. Omdat de onderhandelingen tussen de familie en de staat niet vlotte, dreigde er een onteigening door de staat. Zover lieten de erfgenamen het niet komen en ze werden het eens met een ruil. De eigenaren kregen een flink bouwperceel van de staat als genoegdoening voor het afstaan van Ston Oso. De wet in Suriname schrijft voor dat een eigenaar zijn pand moet onderhouden, wie dat na laat loopt risico om onteigend te worden. De overheid is zelf van plan het monument in oude staat te herstellen, en is verder bezig het perceel schoon te maken, er komt een schutting aan beide straatzijden van de ruïne gedurende de restauratie periode. Het zou mooi zijn als het pand daadwerkelijk een slavernijmuseum zou kunnen herbergen.
©Asruf Muradin

--

Hieronder een stuk van de heer Stephen Fokke, directeur van Stichting Gebouwd Erfgoed Suriname als reactie op Ston Oso / Zwarte Hof

Vanuit een bepaalde hoek wordt bewust de indruk gewekt als zou er een rotonde bij de kruizing Dr. Sophie Redmondstr./Zwartenhovenbrugstr. worden gebouwd. Een ingenieursbureau is destijds op eigen houtje met het voorstel gekomen, dus helemaal niet in opdracht van Openbare Werken. De plannen zijn vrij uitgewerkt en men probeert het plan te verkopen aan OW om tot uitvoering over te gaan. Het wordt dus bewust de ether in gegooid, als zou er een rotonde komen en bepaalde mensen spelen dat spel mee. Bij die plannen zou het standbeeld van Kwakoe ook moeten plaats maken, zo maar uit het hoofd en dat allemaal voor een rotonde, als of op iedere kruizing een rotonde mogelijk is.

Volgens het rotonde plan zou de rotonde dwars door ston oso gaan, waarbij het voetgangers of rijwielgedeelte als het ware door ston hoso heen zou gaan. Een absurd idee. Van ons en van het Ministerie van Onderwijs zal in elk geval geen toestemming worden gegeven tot uitvoering van dit rotonde plan. Bovendien is het te zot, dat het ene departement zich jaren heeft ingezet om ston oso in bezit te krijgen en het andere departement zou dan zogenaamd met een rotonde plan dwars door ston oso komen. Waar zijn we mee bezig!

Verder noemt u in uw artikel enkele restauratieplannen en daarbij zelfs een bedrag. Die partikuliere plannen ken ik, maar wij volgen ons eigen restauratietraject. Dat van het Zwarte Hof is een mythe, een volksverhaal. Nergens uit archiefstukken hebben we dat nog bevestigd kunnen krijgen. We hebben inmiddels wel al veel over de bewoningsgeschiedenis gevonden, maar nog niets over dat het Zwarte Hof daar gevestigd zou zijn. Nader onderzoek is daarom gewenst. Er wordt een heleboel gezegd, maar nog niemand kan een document aantonen, waaruit dat zo zou zijn.

Sedert Openbare Werken enkele jaren geleden begonnen was de kap (dak) van het gebouw te verwijderen i.v.m. instortingsgevaar, hebben wij aan de bel getrokken om zoveel als mogelijk dakpannen te verwijderen. Helaas is het dak toen ingestort en zijn vrijwel alle dakpannen verloren gegaan. Slechts een klein deel hebben we toen kunnen redden. Met de recente opruiming van de ruine zijn er nog enkele tientallen gave pannen uit het puin te voorschijn gekomen, die wij in bewaring hebben genomen. Verder hebben wij destijds gevraagd om de gietijzeren spijlen van het balkon eveneens bij ons te bezorgen, in plaats van dat ze op de vuilnisbelt belanden of beter nog in iemands tuin terecht komen. We hebben destijds bewust deze elementen bewaard met de gedachte om het pand weer te kunnen restaureren. Verder zijn de bij opruimingswerkzaamheden grote delen van de bakstenen muren te voorschijn gekomen. De bakstenen zullen eveneens worden bewaard voor de restauratie. De geprofileerde houten kolommen van het balkon en het interieur waren eveneens nog in de ruine en de arbeiders van Milieubeheer hebben deze op ons verzoek aan de kant gezet, omdat deze nagemaakt kunnen worden.
(Stephen Fokke)