Registreren bij Volkshuisvesting: een aanzet tot de oplossing van woningnood (de Ware Tijd - 12/06/2008)

Het lijkt wel alsof er geen eind komt aan de woningnood in Suriname. Overal waar je komt wordt geklaagd. Maar geen wonder; als het kopen van een stuk grond al onbetaalbaar is, hoe staat het dan met het bouwen van een huis?

Zelfs Centrale Bank president André Telting bevestigt dat je geen grond kunt kopen met de srd, en dus zeker ook geen huis. Maar niet voor niets is er een ministerie van Sociale Zaken en Volkshuisvesting, waaronder de Stichting Volkshuisvesting Suriname ressorteert.

Door de woningcommissie van 1910 werd volkshuisvesting omschreven als: ‘Het verschaffen aan het volk van woningen voldoende aan redelijke eisen van hygiëne en comfort, voor een prijs gelegen binnen zijn betaalkracht’. Omdat het in die tijd treurig gesteld was met de volkshuisvesting, is op 6 maart 1951 de Stichting Volkshuisvesting Suriname (SVS) opgericht. Deze Stichting heeft als doel de verbetering van de volkshuisvesting door realisatie van voldoende woongelegenheid, om te voorzien in de behoefte van de Surinaamse gemeenschap. In Beekhuizen en Zorg en Hoop werd een begin gemaakt met de bouw van de eerste volkswoningen.

De woningen, opgetrokken in hout, steen of een combinatie daarvan, werden te koop, te huur of in huurkoop aangeboden. We staan er misschien niet bij stil, maar door de jaren heen zijn er enkele duizenden volkswoningen gebouw. Je komt ze overal tegen. Op Zorg en Hoop, Welgelegen, Geyersvlijt, Flora, Kasabaholo, Tourtonne V, Mattonshoop, Tammenga, Hanna’s Lust, Beekhuizen, Ma Retraite, Balona en Latour.

Een huurovereenkomst wordt voor onbepaalde tijd met de Stichting Volkshuisvesting aangegaan. Dat betekent dat de huurder nooit uit huis wordt gezet, mits de huurder zich niet aan de overeenkomst houdt natuurlijk, waaronder het vlot betalen van het huurbedrag. Dus géén problemen met de huisbaas, die ineens zijn woning terug wil. De hoogste huren voor woningen met een oud bouwjaar bedragen nu srd 170,-. De huur van de woningen die in 2004 zijn gebouwd, bedraagt srd 350,- voor een driekamerwoning. Met deze tarieven is de overheid de goedkoopste huisbaas in Suriname, dus is het beslist de moeite waard om via Sociale Zaken aan een dak boven het hoofd komen.

Na 1986 zijn niet zoveel woningen meer gebouwd. De Burgeroorlog heeft hiertoe bijgedragen. “Het had tot gevolg dat veel mensen gedwongen naar de stad kwamen, geen huisvesting hadden en tot kraken van overheidswoningen zijn overgegaan”, legt Gilbert Powel, hoofd van het secretariaat van SVS uit. “Hierdoor is elk daaropvolgend initiatief van de overheid, door het blijvend kraken van de woningen, belemmerd. Dit heeft ervoor gezorgd, dat vele woningen niet zijn afgebouwd.” Maar vanaf dit jaar zal er weer op grote schaal gebouwd worden. Ruim 311 woningen zullen op het project Tout Lui Faut verrijzen, waarvan 200 woningen uit een schenking van de Volksrepubliek China aan Suriname voortvloeien.

Volgens Powel ligt het niet bouwen van woningen ook aan het gebrek aan bebouwbare grond. Ook de SVS moet eerst grond toegewezen hebben gekregen, voordat zij kan bouwen. “Vanaf 2000 is de stichting uit eigen middelen begonnen koopwoningen te bouwen op de openstaande percelen die zij had. De doelgroep is dan wel niet de meest sociaal zwakkeren, maar mensen die een beetje meer kunnen opbrengen.” De woningen zijn tegen de kostprijs verkocht en de grond is gratis gegeven. Zo zijn zeker vijf lotto-winnaars aan een woning gekomen. De stichting heeft weer kavels aangevraagd. Zo gauw zij deze krijgt, gaat zij weer door met de bouw.

Volkshuisvesting gaat wel volgens een ander systeem werken. “Het was eerder zo dat de overheid kavels ter beschikking stelde voor Volkshuisvesting. Maar het stond niet op onze naam. Nu wordt het grondhuurrecht vooruitlopend op de bouw bij het ministerie van RGB aangevraagd. Het grondhuurrecht maakt de grond verhypothekeerbaar. Hierna vindt de toewijzing plaats. De toegewezene wordt dan doorverwezen naar de aannemer waarmee wij werken. Hier kiest hij naar zijn financiële mogelijkheden een huis uit. De stichting stelt de grond dan ter beschikking van die persoon om, indien nodig, een hypotheek via last en volmacht te vestigen.”

Dus iemand die geen eigen grond heeft, maar wel voldoende middelen om een hypotheeklening af te lossen, komt op deze manier toch aan een woning. Die kan met het perceel als onderpand in aanmerking komen voor de 7% hypotheeklening. Op Sophia’s Lust worden nu vijf woningen via deze constructie gebouwd. Het is een proefproject. Het ligt in de bedoeling dat er nog twaalf woningen op dat project gebouwd worden. De kosten die de Stichting maakt voor het bouwrijp maken van de kavel en het aanleggen van wegen, worden wel op de koper verhaald. “Maar voor de grond betaalt men niet.”

Om in aanmerking te komen voor een volkswoning moet je in ieder geval geregistreerd zijn. Ik hoor lezers al klagen dat er al 10.000 of meer voor zijn, dus waarom die moeite? De toewijzing gebeurt echter niet naar volgnummer, maar volgens bepaalde criteria. Wie zich bij wijze van spreken pas heeft ingeschreven, kan evengoed op korte termijn een huis toegewezen krijgen. Velen hebben zich ooit geregistreerd en gaan ervan uit dat ze op basis van de tijdsduur in aanmerking zullen komen. Mensen van vóór 1998 moeten zich sowieso her-registreren. “Het registratie bestand is vrij log. Er zijn mensen die wel 20 jaar geregistreerd zijn. En er zijn geregistreerden die in de tussentijd door eigen inzet al een huis hebben.” Het is dus belangrijk dat men zich laat her-registreren, omdat het salaris dat men toen opgaf, misschien intussen is verhoogd. Het kunnen betalen van de huur is een criterium, en daaraan moet men voldoen.

Ben je van plan een woning aan te vragen bij de Stichting, houd er dan rekening mee dat je een uittreksel uit het bevolkingsregister nodig hebt, een gezinsuittreksel en eventueel één van de medebewoners, een werkgeversverklaring, laatste loonslip en je identiteitskaart.

- Afra Accord